(CSPLO) – Có thể thấy, việc trợ giúp pháp lý là một chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước dành cho những người không có khả năng sử dụng dịch vụ pháp lý có thu phí, theo đó người nghèo, người yếu thế trong xã hội được sử dụng dịch vụ pháp lý miễn phí khi có vướng mắc, tranh chấp pháp luật.
Trong quá trình hoạt động của Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) thường xuyên phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE); Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam luôn xem công tác trợ giúp pháp lý góp phần giúp người dân giảm nghèo về pháp luật, do đó, Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2006 và Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2017 đều xác định người nghèo là nhóm đối tượng ưu tiên đầu tiên trong các nhóm đối tượng được trợ giúp pháp lý…
Cụ thể, vào sáng ngày 24/09/2025, tại số 414, đường Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận, TP.HCM. Viện IMRIC phối hợp Viện IRLIE; TC DN&TTVN giao Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) tổ chức buổi tham vấn, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến. Đồng thời, truyền tải nội dung trên các trang tin điện tử, mạng xã hội, tạp chí in như: www.huongnghiepthitruong.vn (Viện IMRIC); www.chinhsachphapluat.vn (Viện IRLIE); www.tuvanphapluatvietnam.vn (Trung tâm TVPLMS); www.thamvanphapluat.vn (Trung tâm TTLCC); www.nghiencuupldautu.vn và www.phattrienspcongnghe.vn (Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về Chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam “AVRCIPL”); www.bestlife.net.vn; www.doanhnghiepnongnghiep.vn (liên kết Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam); www.vanhoacongdong.vn (Hiệp hội Phát triển Văn hoá cộng đồng Việt Nam)…
Như vậy, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành, địa phương, Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn về công tác trợ giúp pháp lý cho người nghèo, người yếu thế được triển khai đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc và được thực hiện thường xuyên, trong đó chú trọng các hoạt động hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người yếu thế như: thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý; truyền thông về trợ giúp pháp lý ở cơ sở; nâng cao năng lực đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đội ngũ người tham gia trợ giúp pháp lý…
Cùng với đó, các hoạt động trợ giúp pháp lý được Viện IMRIC; Viện IRLIE; TC DN&TTVN và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn tuyên truyền về các vụ việc trợ giúp pháp lý, với mong muốn ngày càng được nâng cao, nhiều vụ việc thành công, hiệu quả như người được trợ giúp pháp lý được tuyên không có tội hoặc được tuyên mức án nhẹ hơn hoặc chuyển tội danh hay thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với mức đề nghị trong cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân…Đặc biệt, trongsuốt thời gian qua trợ giúp pháp lý đã thể hiện rất tốt vai trò của mình trong việc đảm bảo việc xét xử vụ việc khách quan, đúng người, đúng tội, tránh được oan sai cho người dân cũng như đã thực hiện thành công chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho người nghèo, các đối tượng yếu thế trong xã hội. Trợ giúp pháp lý đã giúp người dân sử dụng pháp luật khi có tranh chấp, vướng mắc, giúp người dân “giảm nghèo về pháp luật”, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, người dân yên tâm lao động để giảm nghèo về kinh tế…
Tại buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí lần này, các luật gia, luật sư, tư vấn viên, cộng tác viên tư vấn pháp luật của Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) đã tham vấn về hai trường hợp cụ thể như sau:
Thứu nhất: Chủ doanh nghiệp không hưởng lương đóng bảo hiểm bao nhiêu?
Thành viện CLB DN IMRIC – IRLIE nêu câu hỏi: Phần đóng mà người lao động phải chịu trách nhiệm và khấu trừ vào lương thì với chủ sở hữu không hưởng lương, doanh nghiệp có thể chi trả cả khoản này hay không?
Căn cứ Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025) đã quy định, người lao động là người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật không hưởng tiền lương thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Theo đó, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hằng tháng bằng 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất (tổng mức đóng là 25%) và do người lao động đóng toàn bộ.
Cũng theo Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi năm 2024, người quản lý doanh nghiệp không hưởng tiền lương phải tham gia bảo hiểm y tế với mức đóng 4,5% trên tiền lương làm căn cứ đóng. Do vậy, tổng mức đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế là 29,5% trên tiền lương làm căn cứ đóng.
Đồng thời, người quản lý doanh nghiệp không hưởng lương được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
Trong đó, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cũng quy định, khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại Luật này bằng mức lương cơ sở.
Còn theo Nghị định số 73/2024/NĐ-CP ngày 30/6/2024, mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2024 đến nay là 2,34 triệu đồng/tháng. Vì vậy, mức tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội thấp nhất là 2,34 triệu đồng/tháng, mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cao nhất là 46,8 triệu đồng/tháng.
Sau ít nhất 12 tháng thực hiện đóng bảo hiểm xã hội theo tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đã lựa chọn, thì người lao động được lựa chọn lại tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.Họ có thể lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần. Thời hạn đóng chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.
Thứ hai: Nghỉ việc theo chồng ra nước ngoài định cư có được rút bảo hiểm xã hội một lần
Thành viên CLB IMRIC – IRLIE nêu câu hỏi: Tôi vừa nghỉ việc được 1 tháng để chờ xuất cảnh theo diện hôn phu bảo lãnh (visa F1), tôi đã đóng BHXH được 9 năm. Tôi có được rútBHXH một lần ngay không?
Căn cứ vào quy định của Luật BHXH 2024, người tham gia BHXH trước 1/7/2025 nếu nghỉ việc đủ 12 tháng và chưa đủ 20 năm đóng BHXH thì được quyền rút BHXH một lần.
Người tham gia BHXH từ 1/7/2025 trở đi: Không được hưởng BHXH một lần, trừ một số trường hợp đặc biệt như: Ra nước ngoài để định cư. Đủ tuổi hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH. Bị bệnh hiểm nghèo, hoặc suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Do đó, trường hợp của chị Thu Anh ra nước ngoài định cư theo diện kết hôn thì được rút BHXH một lần ngay sau khi nghỉ việc, không cần chờ đủ 12 tháng.
Hồ sơ cần chuẩn bị gồm: Sổ BHXH (bìa và tờ rời). Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần (Mẫu 14-HSB). Căn cước công dân.
Điển hình, giấy tờ chứng minh định cư ở nước ngoài (một trong các loại sau, có dịch và công chứng/chứng thực hợp lệ): Hộ chiếu do nước ngoài cấp.Thị thực định cư; Giấy xác nhận/thẻ thường trú, cư trú dài hạn (từ 5 năm trở lên). Giấy xác nhận đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài. Giấy xác nhận thôi quốc tịch Việt Nam (nếu có).
Tại cơ quan BHXH nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú). Nếu sắp xuất cảnh gấp, người lao động có thể ủy quyền hợp pháp cho người thân nộp và nhận tiền thay.
Căn cứ theo Điều 107, Luật BHXH 2014 (vẫn đang áp dụng cho thủ tục này): Trong 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan BHXH phải chi trả tiền BHXH một lần. Trường hợp từ chối, cơ quan BHXH phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Vì lẻ đó, quý doanh nhân hoàn toàn có thể rút BHXH một lần trước khi định cư ở nước ngoài theo diện kết hôn. Thủ tục đơn giản, thời gian giải quyết nhanh, cạnh đó có thể ủy quyền nếu không thể trực tiếp làm việc tại Việt Nam.
Phó TTK Toà soạn TC DN&TTVN, TVVPL Đặng Ngọc Thạnh – Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn
